در سال‌های اخیر با افزایش فیلترینگ در ایران و دیگر کشورهای سانسورزده استفاده از VPN به ابزاری رایج برای دسترسی آزاد به اینترنت تبدیل شده است. اما در کنار این آزادی خطراتی جدی کاربران ناآگاه را تهدید می‌کند به‌ویژه زمانی که از فیلترشکن‌های ناشناس، بدون شفافیت یا ساخت داخل استفاده می‌شود.
VPN دقیقا چه کاری انجام می‌دهد؟
VPN ارتباط بین کاربر و اینترنت را رمزنگاری می‌کند و ترافیک را از طریق سرور دیگری عبور می‌دهد. به این ترتیب:
- آی‌پی شما مخفی می‌شود.
- دسترسی به سایت‌های فیلترشده فراهم می‌شود.
- ارتباط شما با سایت‌ها (در صورت استفاده از HTTPS) رمزنگاری می‌شود.
اما نکته مهم این است: VPN فقط یک واسطه است. اگر این واسطه قابل اعتماد نباشد می‌تواند خطرناک‌تر از سانسور باشد.
خطرات واقعی VPNهای ناشناس و رایگان
- جمع‌آوری و فروش اطلاعات کاربران: بسیاری از VPNهای رایگان برای درآمدزایی داده‌های کاربران (از جمله تاریخچه مرور، مکان، شناسه تبلیغاتی و...) را ذخیره و به شرکت‌های تبلیغاتی می‌فروشند.
- حمله‌ی مرد میانی (Man-in-the-Middle Attack): اگر VPN مخرب باشد می‌تواند تلاش کند ارتباط رمزنگاری‌شده بین کاربر و سایت را شنود یا حتی تغییر دهد. این کار معمولا با هشدارهای امنیتی مرورگر همراه است ولی بسیاری از کاربران آن هشدارها را نادیده می‌گیرند.
- تغییر مسیر به سایت‌های جعلی (فیشینگ): VPN می‌تواند شما را به نسخه جعلی یک سایت بانکی یا شبکه اجتماعی هدایت کند. کاربر تصور می‌کند به سایت اصلی متصل است ولی در واقع داده‌هایش در حال سرقت است.
- افزودن تبلیغات یا کدهای مخرب به سایت‌ها: بعضی از فیلترشکن‌ها در بازگشت داده از سایت‌ها، کدهای جاوااسکریپت یا تبلیغات آلوده تزریق می‌کنند که می‌تواند امنیت دستگاه را تهدید کند.
- تغییر DNS و دستکاری در اتصال شما: یک VPN مخرب می‌تواند درخواست‌های DNS شما را به سمت سرورهای تحت کنترل خود بفرستد و بدین‌ترتیب هم سانسور اعمال کند، هم حمله انجام دهد.
چگونه یک VPN امن انتخاب کنیم؟
برای انتخاب یک VPN امن، موارد زیر را در نظر داشته باشید:
- شرکت سازنده باید شفاف باشد (تیم مشخص، سایت رسمی و اطلاعات حقوقی).
- سیاست عدم ثبت گزارش (No-Log Policy) باید واضح اعلام شده باشد.
- VPN باید بررسی امنیتی مستقل داشته باشد (Audit).
- قابلیت‌های امنیتی مثل رمزنگاری قوی، قطع اضطراری اتصال (Kill Switch) و پشتیبانی از پروتکل‌های امن را ارائه دهد.
توصیه نهایی
اگر به هر دلیلی مجبور به استفاده از VPNهای ناشناس و رایگان هستید:
- از آن‌ها برای ورود به حساب‌های حساس مانند بانک، ایمیل، شبکه‌های اجتماعی، کیف پول دیجیتال یا هر چیزی که با هویت واقعی شما مرتبط است استفاده نکنید.
- فقط از آن‌ها برای کارهای عمومی مانند باز کردن سایت‌های خبری استفاده کنید.
- به هیچ‌وجه از این نوع VPNها برای فعالیت‌های سیاسی، اجتماعی یا هر اقدامی که ممکن است از طرف نهادهای امنیتی ایران تحت پیگرد قرار بگیرید استفاده نکنید.
- هیچ‌گاه به اخطارهای امنیتی مرورگر بی‌توجه نباشید.
پرسش‌های پرتکرار (FAQ)
آیا VPN رایگان همیشه خطرناک است؟
نه لزوما، اما اگر ناشناس باشد و هیچ اطلاعات شفافی درباره‌اش در دسترس نباشد ریسک استفاده بسیار بالاست.
آیا فیلترشکن‌های داخلی همیشه بد هستند؟
اگر در داخل ایران توسعه داده شده باشند ممکن است تحت نظارت یا فشار نهادهای امنیتی باشند و اطلاعات کاربران را ذخیره یا ردیابی کنند.
VPN چطور می‌تونه سایت جعلی نشون بده؟
از طریق دستکاری در DNS یا تغییر مسیر (redirect). این کار معمولا بدون اطلاع کاربر انجام می‌گیرد.
آیا استفاده از HTTPS مانع همه این خطرات می‌شود؟
HTTPS کمک می‌کند ولی اگر کاربر گول بخورد و اخطارها را نادیده بگیرد یا به سایت جعلی وارد شود همچنان ممکن است اطلاعاتش دزدیده شود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر