آشنایی با SNI؛ مکانیزمی کلیدی در رمزنگاری TLS و سرویس‌های VPN

Server Name Indication (SNI) یک ویژگی در پروتکل TLS است که به کلاینت‌ها (مانند مرورگرهای وب) این امکان را می‌دهد که نام سرور مورد نظر خود را قبل از برقراری ارتباط امن اعلام کنند. به عبارت دیگر زمانی که کلاینت با استفاده از TLS یا SSL به یک سرور متصل می‌شود می‌تواند درخواستی را که شامل نام دامنه‌ای خاص است ارسال کند. این نام دامنه در حین فرایند handshake به سرور ارسال می‌شود تا سرور بتواند از آن برای شناسایی هویت خود و ارائه گواهینامه SSL مناسب استفاده کند.

چرا SNI اهمیت دارد

SNI به طور ویژه برای سرورهای اشتراکی که از یک آدرس IP برای میزبانی چندین دامنه استفاده می‌کنند بسیار مهم است. بدون SNI سرور قادر به انتخاب گواهینامه SSL مناسب برای دامنه مورد نظر نخواهد بود زیرا در زمان شروع ارتباط اطلاعات دامنه در دسترس نیست. با استفاده از SNI این مشکل برطرف می‌شود.

وظایف و ویژگی‌های SNI

• پشتیبانی از سرورهای چندگانه روی یک آدرس IP: این ویژگی به سرورها این امکان را می‌دهد که گواهینامه‌های SSL متفاوتی برای هر دامنه تنظیم کنند.

• سازگاری با TLS/SSL: ویژگی SNI به صورت شفاف در فرآیند handshake پروتکل TLS یا SSL گنجانده شده است.

• افزایش امنیت: استفاده از SNI برای انتخاب گواهینامه‌های SSL خاص به این معناست که داده‌ها همیشه به صورت رمزنگاری‌شده و مناسب ارسال می‌شوند.

• پشتیبانی از کلاینت‌های متعدد: از آنجا که SNI در فرآیند handshake ارسال می‌شود تمام کلاینت‌هایی که از نسخه‌های TLS پشتیبانی می‌کنند می‌توانند از آن استفاده کنند.

کاربرد SNI در VPN

در پروتکل‌های VPN مانند OpenVPN یا IKEv2/IPsec که از SSL/TLS برای رمزنگاری ارتباطات استفاده می‌کنند SNI می‌تواند برای انتخاب گواهینامه مناسب در سرورهای VPN استفاده شود. این امر در محیط‌های شبکه‌ای که چندین سرور VPN با آدرس‌های IP مشابه دارند به خصوص برای کاربران و سازمان‌ها حائز اهمیت است.

در این شرایط SNI می‌تواند به عنوان یک ابزار کلیدی برای مدیریت ترافیک به سرورهای مختلف VPN عمل کند. زمانی که یک کاربر اتصال VPN را برقرار می‌کند درخواست SNI به سرور ارسال می‌شود تا سرور بتواند گواهینامه مناسب را برای اتصال امن فراهم کند.

مزایای استفاده از SNI در VPN

• مدیریت بهتر گواهینامه‌ها: SNI به سرورهای VPN کمک می‌کند تا گواهینامه‌های مختلفی برای دامنه‌های مختلف ارائه دهند بدون اینکه به آدرس‌های IP متعدد نیاز باشد.

• افزایش مقیاس‌پذیری: استفاده از SNI امکان مقیاس‌پذیری بهتر در محیط‌های VPN با تعداد کاربران زیاد را فراهم می‌آورد.

• امنیت بیشتر: ارتباطات رمزنگاری‌شده توسط SNI در پروتکل TLS باعث افزایش امنیت ارتباطات VPN می‌شود.

SNI و نحوه عملکرد آن در شبکه‌های VPN

در شبکه‌های VPN که از پروتکل‌هایی مانند OpenVPN یا L2TP/IPsec استفاده می‌کنند SNI به طور ویژه در حین handshake بین کلاینت و سرور نقش ایفا می‌کند. برای مثال در OpenVPN که از TLS برای رمزنگاری استفاده می‌کند هنگام اتصال به سرور VPN کلاینت نام دامنه‌ای که می‌خواهد به آن متصل شود را در هدر درخواست ارسال می‌کند. این اطلاعات به سرور VPN ارسال می‌شود و در آنجا با استفاده از گواهینامه مناسب اتصال امن برقرار می‌شود.

نکات مهم درباره SNI در VPN

• پشتیبانی از گواهینامه‌های متفاوت برای سرورهای مختلف

• حل مشکل استفاده از آدرس IP واحد برای چندین دامنه

• ارتباط امن‌تر با استفاده از TLS

پرسش‌های متداول (FAQ) 

آیا SNI فقط برای وب‌سایت‌ها کاربرد دارد؟
خیر، SNI به طور گسترده در هر گونه سرویس TLS/SSL که نیاز به شناسایی سرور داشته باشد کاربرد دارد. این شامل سرویس‌های VPN و دیگر سرویس‌هایی است که از رمزنگاری برای ارتباط امن استفاده می‌کنند.

 آیا تمام مرورگرها و کلاینت‌ها از SNI پشتیبانی می‌کنند؟
بله، اکثر مرورگرها و کلاینت‌های مدرن از SNI پشتیبانی می‌کنند. اما ممکن است برخی نسخه‌های قدیمی‌تر از مرورگرها یا سیستم‌عامل‌ها از این ویژگی پشتیبانی نکنند. 

آیا SNI می‌تواند مشکل گواهینامه‌های SSL را حل کند؟
بله، با استفاده از SNI سرور می‌تواند گواهینامه‌های مختلف برای دامنه‌های مختلف روی یک آدرس IP واحد تنظیم کند. 

آیا SNI در VPN‌ها هم کاربرد دارد؟
بله، SNI در VPN‌ها نیز برای انتخاب گواهینامه مناسب هنگام برقراری اتصال امن استفاده می‌شود.

آیا اطلاعات SNI قابل مشاهده توسط فیلترینگ یا نهادهای ناظر است؟
بله، اطلاعات SNI به صورت متن آشکار در مرحله handshake پروتکل TLS ارسال می‌شود و نهادهای ناظر یا سیستم‌های فیلترینگ می‌توانند از آن برای شناسایی دامنه مقصد استفاده کنند. 

تفاوت بین SNI و ESNI یا ECH چیست؟
SNI به صورت آشکار ارسال می‌شود و قابل رهگیری است در حالی که ESNI (Encrypted SNI) و ECH (Encrypted Client Hello) نسخه‌های جدیدتری هستند که تلاش می‌کنند اطلاعات حساس مانند نام دامنه را در مرحله handshake به صورت رمزنگاری‌شده ارسال کنند تا از دید ناظران شبکه پنهان بمانند. 

آیا امکان دور زدن فیلترینگ با تغییر SNI وجود دارد؟
در برخی موارد بله. برخی ابزارهای عبور از فیلترینگ از تکنیک‌هایی مانند SNI Spoofing استفاده می‌کنند تا با ارسال نام دامنه‌ای مجاز از تشخیص و مسدودسازی عبور کنند. البته این روش همیشه موثر نیست و ممکن است با شناسایی الگوهای ترافیکی متوقف شود.

واژگان کلیدی

• SNI (Server Name Indication): مکانیسمی برای ارسال نام سرور در حین فرایند handshake پروتکل TLS/SSL.

• TLS (Transport Layer Security): پروتکل رمزنگاری برای ارتباط امن در شبکه.

• SSL (Secure Sockets Layer): پروتکل قدیمی برای رمزنگاری ارتباطات که توسط TLS جایگزین شده است.

• Handshake: فرایندی که در آن کلاینت و سرور اطلاعاتی را برای برقراری یک ارتباط امن تبادل می‌کنند.

• گواهینامه SSL/TLS: یک فایل دیجیتالی که هویت یک سرور را تایید می‌کند.