گواهینامه SSL چیست و چگونه امنیت ارتباط با وب‌سایت را تضمین می‌کند؟

گواهینامه SSL که به‌طور دقیق‌تر باید گواهینامه TLS/SSL نامیده شود نوعی گواهی دیجیتال است که به‌وسیله یک نهاد معتبر به نام مرجع صدور گواهی (Certificate Authority - CA) صادر می‌شود. این گواهینامه نقشی حیاتی در اعتمادسازی میان مرورگر کاربر (کلاینت) و سرور وب دارد و نشان‌دهنده اعتبار و امنیت آن سرور است.

روند برقراری ارتباط امن چگونه است؟

وقتی کاربر در مرورگر خود وارد سایتی با پیشوند https می‌شود مراحل زیر برای برقراری یک ارتباط رمزنگاری‌شده طی می‌شود:

• ارسال درخواست: مرورگر کاربر یک درخواست اتصال امن به سرور ارسال می‌کند.

• ارائه گواهی و کلید عمومی: سرور گواهی SSL خود را به همراه کلید عمومی (Public Key) برای مرورگر ارسال می‌کند.

• بررسی اعتبار گواهی: مرورگر گواهی دریافت‌شده را با فهرست داخلی گواهی‌های معتبر خود (لیست مراجع صدور گواهی قابل اعتماد) مقایسه می‌کند. در صورتی که گواهی معتبر باشد مرورگر یک قفل سبز رنگ در نوار آدرس نمایش می‌دهد که نشانه امنیت ارتباط است.

• ایجاد کلید متقارن: پس از تایید گواهی، مرورگر یک کلید متقارن (Symmetric Key) تولید می‌کند. این کلید برای رمزنگاری داده‌ها میان مرورگر و سرور استفاده می‌شود.

• رمزنگاری با کلید عمومی و ارسال به سرور: مرورگر این کلید متقارن را با استفاده از کلید عمومی سرور رمزنگاری کرده و برای آن ارسال می‌کند.

• رمزگشایی در سرور با کلید خصوصی: سرور، کلید متقارن رمزنگاری‌شده را با استفاده از کلید خصوصی (Private Key) خود رمزگشایی می‌کند.

اکنون هر دو طرف (مرورگر و سرور) یک کلید مشترک و امن دارند که از آن برای رمزنگاری و رمزگشایی کلیه داده‌های رد و بدل‌شده استفاده می‌کنند. این کلید متقارن موجب افزایش سرعت رمزنگاری نسبت به روش‌های کلید عمومی/خصوصی می‌شود.

تفاوت SSL و TLS

اگرچه واژه‌ی SSL (مخفف Secure Sockets Layer) همچنان رایج است اما پروتکل واقعی‌ای که امروزه در ارتباطات امن اینترنتی استفاده می‌شود TLS (Transport Layer Security) است. TLS نسخه‌ای به‌روز و ایمن‌تر از SSL است. در واقع وقتی از «SSL Certificate» صحبت می‌شود معمولا منظور همان «TLS Certificate» است.

پرسش‌های پرتکرار (FAQ)

آیا همه سایت‌ها باید از SSL استفاده کنند؟
بله، استفاده از گواهینامه SSL برای تمام وب‌سایت‌ها به‌ویژه آن‌هایی که اطلاعات کاربران را جمع‌آوری می‌کنند ضروری است و بر سئو و اعتماد کاربران نیز تاثیر مثبت دارد.

آیا SSL ارتباط را رمزنگاری می‌کند؟
خیر، SSL به‌تنهایی رمزنگاری انجام نمی‌دهد. این پروتکل بستری برای تبادل امن کلیدهای رمزنگاری فراهم می‌کند تا پس از آن ارتباط به‌صورت متقارن رمزنگاری شود.

گواهی SSL رایگان هم وجود دارد؟
بله، مراجع معتبری مانند Let's Encrypt گواهی‌های رایگان ارائه می‌دهند که برای بسیاری از کاربردهای عمومی مناسب هستند.