آشنایی با وب سطحی، وب پنهان و دارک‌نت

(Surface Web, Deep Web & Darknet)

بیشتر ما وقتی نام اینترنت را می‌شنویم به چیزهایی مثل مرورگر گوگل کروم، شبکه‌های اجتماعی مثل تلگرام و اینستگرم یا سایت‌هایی مثل ویکی‌پدیا فکر می‌کنیم. اما واقعیت این است که اینترنت خیلی گسترده‌تر و پیچیده‌تر از چیزی‌ست که از بیرون به نظر می‌رسد.

اینترنت فقط وب‌سایت‌ها نیست. بلکه شامل خدمات مختلفی مثل ایمیل، پیام‌رسان‌ها، اشتراک‌گذاری فایل، سرویس‌های مدیا و بسیاری امکانات دیگر هم می‌شود. اما اگر بخواهیم فقط بخش مربوط به وب (www) را بررسی کنیم باید بدانیم که همه اطلاعات موجود در وب برای ما قابل دیدن نیست. به‌طور کلی محتوای وب به سه بخش اصلی تقسیم می‌شود:

وب سطحی (Surface Web):

این همون بخشی از اینترنتیه که همه ما هر روز باهاش سروکار داریم. مثل سایت‌هایی که با جستجو در گوگل یا بینگ می‌تونیم بهشون برسیم: یوتیوب، ویکی‌پدیا، فروشگاه‌های آنلاین و هزاران سایت دیگه. اما جالبه بدونی که این بخش فقط حدود 5 درصد از کل وب رو شامل می‌شه. یعنی بیشتر اینترنت پشت پرده‌ای پنهانه که موتورهای جستجو نمی‌تونن بهش دسترسی پیدا کنن.

وب پنهان یا دیپ‌وب (Deep Web):

دیپ‌وب خیلی بزرگتر از وب سطحیه. شامل همه اطلاعات و صفحاتی می‌شه که در گوگل یا موتورهای جستجوی معمولی پیدا نمی‌شن. مثل محتویات ایمیل‌ها، پیام‌ها، حساب‌های بانکی، اطلاعات داخل سیستم‌های شرکت‌ها، پرونده‌های پزشکی و پایگاه‌های داده‌ای که عمومی نیستند. این بخش از اینترنت به دلایل امنیتی یا شخصی برای عموم قابل دسترس نیست.

دارک‌نت (Darknet):

دارک‌نت بخشی از دیپ‌وبه اما با ویژگی‌های خاص خودش. سایت‌های دارک‌نت با مرورگرهای معمولی باز نمی‌شن و فقط با ابزارهایی مثل مرورگر Tor قابل دسترسی هستن. برخلاف تصور عمومی دارک‌نت فقط محل فعالیت‌های خلاف نیست. درسته که بعضی سایت‌ها در اون‌جا کارهایی مثل فروش مواد مخدر یا اسلحه انجام می‌دن اما در کنار اون‌ها روزنامه‌نگاران، فعالان سیاسی و اجتماعی هم از دارک‌نت برای ارتباط امن و آزاد استفاده می‌کنن.

ورود به دارک‌نت به خودی خود غیرقانونی نیست اما بعضی از فعالیت‌هایی که در اون انجام می‌شن می‌تونن جرم محسوب بشن. بنابراین مهمه که بدونیم چطور و برای چه هدفی وارد چنین فضایی می‌شیم.

جمع‌بندی:

شناخت این سه بخش به ما کمک می‌کنه درک بهتری از ساختار اینترنت داشته باشیم و بفهمیم همیشه چیزهایی در پشت صحنه وجود داره که با چشم عادی دیده نمی‌شه. اگر دنبال حفظ امنیت، حریم خصوصی یا دسترسی به اطلاعات آزاد هستی آشنایی با دیپ‌وب و دارک‌نت می‌تونه برات مفید باشه. البته با احتیاط و آگاهی کامل.

پرسش‌های پرتکرار (FAQ):

آیا ورود به دارک‌نت غیرقانونی است؟
خیر، ورود به دارک‌نت به خودی خود جرم نیست اما برخی فعالیت‌ها در آن فضا می‌تواند غیرقانونی باشد.

تفاوت دیپ‌وب با دارک‌نت چیست؟
دیپ‌وب شامل اطلاعاتی است که توسط موتورهای جستجو دیده نمی‌شوند مانند ایمیل‌ها یا پایگاه داده‌ها اما دارک‌نت شبکه‌ای رمزنگاری‌شده است که دسترسی به آن با ابزارهایی مثل Tor ممکن می‌شود.

آیا در دارک‌نت فقط فعالیت‌های غیرقانونی انجام می‌شود؟
خیر، بسیاری از کاربران مانند روزنامه‌نگاران، کنشگران اجتماعی و افراد در کشورهای سرکوبگر از دارک‌نت برای حفظ حریم خصوصی استفاده می‌کنند.

چطور می‌توان وارد دارک‌نت شد؟
برای دسترسی به دارک‌نت باید از مرورگر مخصوصی به نام Tor استفاده کرد که آدرس سایت‌های آن نیز با پسوند .onion است.